Gelijkwaardigheid
In De Steltloper zijn kinderen en leerkrachten gelijkwaardig. De leerkrachten worden niet met ‘juf’ of ‘meester’ aangesproken, maar net als de kinderen bij de voornaam genoemd. Deze gedachtegang wordt verder doorgetrokken naar het samen opstellen van de regels en afspraken die gelden in de klas, op de school,… De leerkracht fungeert daarbij niet meer als de ‘leider’, maar heeft een begeleidende rol. In De Steltloper gaan we er trouwens van uit dat we als volwassenen ook heel veel van kinderen kunnen leren. Met gelijkwaardigheid bedoelen we ook dat we een positief pluralistische school zijn. We maken geen onderscheid tussen ras, geslacht, godsdienst, huidskleur, … Meer nog, wij stellen ons open om de verschillen tussen mensen te willen leren kennen en waarderen. |
Zelfstandigheid
Zelfstandigheid en zelfstandig leren werken zijn processen van lange adem. In de Steltloper worden kinderen vroeg gestimuleerd om aan hun zelfstandigheid te werken. We streven er naar om samen met de kinderen te werken vanuit een onderzoekende houding. Daarvoor bieden we hulpmiddelen en een organisatie aan. Op deze manier leren kinderen langzaamaan plannen, keuzes maken en zich verantwoordelijk voelen voor het uitvoeren van het geplande werk. Zo ervaren ze eventuele moeilijkheden bij het afwerken van gekozen taken en anderzijds ook het positieve gevoel van afgerond werk. Ze krijgen een beter zicht op hun eigen mogelijkheden. Kiezen zet aan tot verantwoordelijk voelen voor je eigen daden. Want hoe klein ook, een kind heeft zijn verantwoordelijkheid op te nemen in de situatie waarin het verkeert. Er is vrijheid, maar binnen grenzen. Ook voor een ‘neen’ moeten ze verantwoording afleggen. Kan je bijvoorbeeld tijdens een spel plots niet meer mee willen doen en daardoor alles lam leggen? Samen antwoorden zoeken met alle betrokkenen op zulke fundamentele vragen vergroot de zelfkennis, het inlevingsvermogen en het verantwoordelijkheidsgevoel. |
Ervaringsgericht en functioneel leren
Het begrip ‘leren’ kan op vele manieren ingevuld worden. De ervaringen en de belevingen van de kinderen vormen een vertrekpunt van het onderwijs, waarna de leerkracht en de groep ervoor zorgen dat er zinvol gewerkt wordt. De leerkracht houdt natuurlijk steeds de leerplannen in het achterhoofd. In De Steltloper opteren we voor ontwikkelingsgericht onderwijs. Dat is ‘levend’ leren. Leren is voor ons een actief en ervaringsgericht proces. Het is veel meer een ‘op zoek gaan’ vanuit concrete problemen of aandachtspunten. Dat die antwoorden niet steeds binnen de school te vinden zijn, is wel duidelijk. Daarom gaan we ook regelmatig op uitstap. Zo komen de kinderen veelvuldig in contact met de ‘grote’ wereld. We hechten dus niet enkel veel belang aan het resultaat van zo’n zoektocht, maar vooral ook aan de wijze waarop dat resultaat wordt bereikt. De leerkracht is dan ook de aandachtige observator en stimulator van kinderen. Het op een bewust niveau brengen van sterke kanten en zwakke plekken, helpt kinderen telkens weer vooruit. We leren dus niet zo maar wat. Er wordt overwegend geleerd ‘in functie van’. |
Democratisch en coöperatief
Kinderen zijn geen eilanden. Ze leren via anderen, vooral via andere kinderen. Daarom scheppen we veelvuldig kansen tot samenwerking en gesprek. We moedigen de kinderen aan om meningen uit te wisselen, elkaar te bevragen, samen iets op te zetten. Het valt daarbij op hoe ondersteunend kinderen voor mekaar kunnen zijn. In de Steltloper werken we in graadklasen. Dit houdt in dat 2 “leerjaren” samen zitten. Het werken met groepen van verschillende leeftijden is dan ook een bewuste keuze. De jongsten leren hulp vragen en accepteren, de oudsten leren helpen, leren verwoorden. Bij het doorschuiven van de klassen komen de kinderen ook telkens weer in een andere rol te zitten. Het ene jaar zijn zij bij de jongsten, het volgende jaar bij de oudsten. In de klas- en schoolraad krijgen de kinderen een stem die ernstig wordt genomen. Kinderen bepalen mee hoe het samenleven op de school het best verloopt. Zij doen voorstellen en werken ideeën uit. Zij komen tot regels en afspraken die telkens weer worden bijgestuurd indien nodig. Zo groeit een democratisch besef en het gevoel dat mensen samen iets kunnen bereiken en iets betekenen voor mekaar. Bovendien moeten ze voortdurend de afweging maken tussen de persoonlijke noden en de behoeften van de grote groep. Wij geloven dat deze ervaringen de kinderen zullen bijblijven. Het sterkt hen ook om buiten de school verdraagzaam, maar weerbaar en kritisch in de wereld te staan. Ons opvoedingsproject kan niet echt aanslaan als ouders deze lijn niet doortrekken in hun eigen leven. Het stopt niet na de klasdag. Niets zo nefast voor een kind als een dubbelzinnige houding. Het kind heeft houvast nodig, én waarden. In de mate dat we op eenzelfde lijn zitten, betekent dit winst voor het kind. Als ouder kiezen voor De Steltloper houdt dan ook consequenties in. Het is van groot belang dat ouders weten wat er op de school gebeurt en waarom die dingen zo lopen. Elke ouder engageert zich daarom in de mate die men zelf bepaalt. De school biedt hiertoe veel ruimte. Er zijn bestuurlijke taken, allerhande werkgroepen en individuele engagementen. Als minimum wordt gesteld: aanwezig zijn op de klasvergaderingen, omdat daar de concrete werking van de klas en school steeds wordt toegelicht, bevraagd en daar suggesties worden aangereikt. En de leerkrachten? Zij dragen samen met de coördinator de eindverantwoordelijkheid voor het pedagogisch-didactische luik. Zij sturen hun handelen steeds bij vanuit de ervaringen en navorming. Maar al te graag toetsen zij hun inzichten en vernieuwde aanpak. De kinderen, maar ook de ouders zijn daarvoor hét klankbord bij uitstek, zodat echt wel samen school wordt gemaakt. |
Iedere steltloper loopt zoals hij ‘gestelt’ is
Omdat we kleinschalig werken, creëren we de mogelijkheid voor een onderwijs op maat van het kind. Het kind bepaalt waar het mee bezig wil zijn, alleen of samen met anderen. De eigen interesse is de motor van het leren. Een kind wordt uitgedaagd om die motor aan te zwengelen en zijn horizon te verruimen. Dat kan op eigen tempo in een niet-competitieve sfeer. De leerkracht treedt hier op als begeleider van dat leerproces. Hij is de aandachtige observator en plaatst voortdurend de ervaringen van de kinderen in een ruimer kader, waardoor ze dieper doordringen. Hij daagt de kinderen veelvuldig uit om zich te uiten door te vertellen, te schrijven, te tekenen, te schilderen, te knutselen, … Een rapport is bij ons dan ook eerder een uitvoerige schets van hoe het kind tijdens de voorbije periode heeft gefunctioneerd en geeft aan welke werkpunten er eventueel nog liggen. Goed om weten is dat de door de overheid opgelegde ontwikkelingsdoelen en eindtermen ook voor ons bindend zijn. Dit leidt ertoe dat elk kind op het einde van de rit klaar is om goed gewapend de overstap naar het secundair onderwijs te maken. |
Groen en gezond
De Steltloper is een groene school. Ze is gelegen in een ruime en groene omgeving. Elke dag opnieuw kunnen de kinderen hiervan genieten. In hun voortdurende contact met de natuur tonen ze respect: voor de planten op het speelterrein, voor het tuintje dat ze zelf hebben aangelegd. Wat het recyleren van het onvermijdelijke afval betreft, willen we de kinderen positief stimuleren. Om de afvalberg te verkleinen en omdat we denken dat het ook echt wel gezonder is, brengen de kinderen geen snoep mee en drinken we uit herbruikbare flesjes of een zelf meegebrachte drinkbeker. Op de school krijgen de kinderen trouwens elke dag een koek en een stuk fruit naar keuze. Dat wordt al snel een gezellige, maar vooral gezonde gewoonte! Zo brengen we ook allen een brooddoos mee en, als je geen drank van school neemt, drankjes in herbruikbare drinkbekers. In de brooddoos nemen we geen snoep, chocolade, e.d. mee, maar wel gezonde dingen zoals olijven, kaas, yoghurt,… Een gezonde geest in een gezond lichaam, vraagt ook om de nodige beweging in te lassen. Naast de turn-enzwemlessentijdens de schooluren, is er ook de mogelijkheid om extra sport te kiezen uit het aanbod van “Stichting Vlaamse Schoolsport” (SVS). Deze vinden plaats na de schooluren, maar je kan inschrijven via de school. |
Een mooi voorbeeld van de manier waarop we werken zie je via onderstaand filmpje. |